Nederland heeft zin in 2014

december 2013 - Het chagrijn is in Nederland op zijn retour. Een kleine meerderheid van 53% van de Nederlanders kijkt optimistisch uit naar 2014. Eind vorig jaar keek slechts 31% met vertrouwen uit naar het toen nog maagdelijke 2013. Er is dus sprake van een duidelijk positieve ommekeer in de samenleving: het aantal pessimisten is gedaald van 22% vorig jaar naar 8% nu. Dat zijn overigens vooral oudere mopperende mannen: Statler & Waldorf uit de Muppet Show.

Dit blijkt uit het traditionele eindejaarsonderzoek, Focus op 2014, over de verwachtingen voor het nieuwe jaar dat marktonderzoekbureau Trendbox onlangs uitvoerde. In deze peiling participeerde een landelijk representatieve steekproef van n=601 Nederlanders van 16 jaar en ouder. 

Nog wel veranderingen, maar dan positief
De omslag in het denken keert op veel plaatsen in het onderzoek terug. Nog steeds verwacht men wel veranderingen in het nieuwe jaar, maar minder heftig dan in 2013 en vooral ook met veel meer positieve gevolgen. Nu rekent 36% op een positieve uitwerking ervan, tegen 14% eind 2012. Slechts één op de vijf (21%) gaat uit van een negatieve impact van de veranderingen in 2014, meer dan een halvering vergeleken met de vooruitblik op 2013 (44%).
 
Veel minder consuminderen
Tekenend voor de teneur van Focus op 2014 is ook, dat de consument het consuminderen na vier jaar van toename loslaat. Weliswaar zegt één op de vijf er ook in 2014 nog wel mee door te gaan, maar vorig jaar was dat er nog één op de drie. Tactieken die daarbij ook minder dan vorig jaar gehanteerd gaan worden, zijn niet nog vaker naar een goedkope supermarkt gaan (van 40% naar 33%) en niet nog meer letten op prijs bij de aanschaf van levensmiddelen (van 54% naar 43%). De proportie die denkt er in het nieuwe jaar financieel op achteruit te gaan, is in omvang dan ook stevig afgenomen: van 58% eind 2012 naar 40% nu. Het vertrouwen van de consument neemt toe, het geld mag voorzichtig aan weer een beetje rollen. Natuurlijk geldt dat niet voor alle groepen in de samenleving: het gaat hier om gemiddelden.
       
Hoop, ook voor de horeca en de kledingbranche
Zowel over 2012 als 2013 rapporteert de helft van de Nederlanders dat ze in die jaren bezuinigden. Interessant is dat de meeste bezuinigingsposten – vakantie, vervoer, kleding en schoenen, uit eten gaan/uitgaan – in 2013 al wat minder genoemd worden dan in 2012. Voor 2014 verwacht nog 44% te gaan bezuinigen, een daling van een kwart vergeleken met de voorspelling over 2013. Minstens zo illustratief voor het toenemend optimisme is, dat de verschillende bezuinigingsposten voor komend jaar nu allemaal minder vaak worden genoemd. Dat geldt óók voor uitgaan/uit eten gaan en kleding/schoeisel. Er gloort dus licht voor deze branches die het de afgelopen jaren zo lastig hebben gehad.

Doe-democratie
Wat in Focus op 2013 nog de doe-democratie heette, keerde in de Troonrede van dit jaar terug als de participatiemaatschappij. Niet tot ieders genoegen overigens: tweederde (65%) ziet dit toch vooral als een taalkundige truc van de coalitie om de bezuinigingen van de overheid te verzachten. Maar een even grote groep (64%) blijft Nederland nog steeds zien als een verzorgingsstaat die minder luxe wordt. Evenals vorig jaar zegt bijna een kwart (23%) al mee te doen aan deze nieuwe orde. En 57%, wat meer nog dan vorig jaar, herkent de verschijningsvormen van de participerende samenleving steeds duidelijker in de eigen leefomgeving.

Delen en ruilen
Delen en ruilen is het nieuwe bezitten, zo wordt wel gesteld. En inderdaad erkennen vier op de tien burgers dat ze deze nieuwe transactievormen, buiten de reguliere economie om, steeds meer om zich heen zien. Sterker nog: aan zowel de deel- als aan de ruileconomie doet bijna één op de vijf al volop mee. Anders dan misschien verwacht werd, gaat het hier om een dwarsdoorsnede uit de populatie: jong en oud, man en vrouw en óók lagere en hogere inkomens in bijna gelijke mate. Delen en ruilen is niet louter een kwestie van noodzaak, maar ook van bewustzijn en overtuiging. Het meest populair zijn vooralsnog het delen van producten met anderen (13%), het ruilen van diensten of van kleding (beide 7%) en het ruilen van andersoortige (niet gelijkwaardige) producten (6%).

Weinig fiducie in Oranje
2014 wordt met de Olympische Winterspelen en het WK Voetbal een druk sportjaar. Voor beide evenementen bestaat bij circa de helft van de 16+ populatie nu al redelijk tot veel interesse. Maar de voorspellingen voor de prestaties van Oranje zijn bepaald niet rooskleurig, somberder dan in 2010 voorafgaand aan het WK in Zuid-Afrika. De kans dat Oranje in Brazilië als kampioen eindigt wordt zelfs lager ingeschat (1%) dan de kans dat Jezus in 2014 terugkeert op aarde (2%). Toch nog een lichte dissonant dus, in een verder optimistische vooruitblik van de consument op het nieuwe jaar.
 
Voor meer informatie:

Trendbox B.V.
Ruurd Hielkema, directeur
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Over het onderzoek
Traditiegetrouw peilde Trendbox bij de Nederlandse bevolking in de laatste weken van het oude jaar de verwachtingen, voornemens en ideeën voor het nieuwe jaar. Aandacht werd besteed aan thema’s als de economie, de politiek, bezuinigen, voltooid leven, trends in voeding, het sportjaar 2014 en social media. Het onderzoek werd online uitgevoerd in week 50 en 51 van 2013. In totaal participeerde een landelijk representatieve steekproef van n=601 (16 jaar en ouder) in het onderzoek. De volledige rapportage van Focus op 2014 verschijnt begin januari.
    
Over Trendbox
Trendbox B.V. is een volledig onafhankelijk Nederlands marktonderzoekbureau. Vanaf de oprichting in 1990 heeft het bedrijf een gezonde groei doorgemaakt. Dankzij een goede balans tussen ad hoc opdrachten en continue trendmonitors, heeft Trendbox zich een onderscheidende positie in de Nederlandse markt voor marktonderzoek en marktinformatie verworven.